शेतजमिनींची अदलाबदल आता फक्त २ हजार रुपयांत, जाणून घ्या काय आहे सलोखा योजना
22-04-2023
शेतजमिनींची अदलाबदल आता फक्त २ हजार रुपयांत, जाणून घ्या काय आहे सलोखा योजना
सलोखा योजना : शेतजमिनीचा ताबा व वहिवाटीबाबत शेतकऱ्यांतील आपापसांतील वाद मिटविण्यासाठी आणि समाजात सलोखा निर्माण होऊन एकमेकांमधील सौख्य व सौहार्द वाढीस लागण्यासाठी ही योजना उपयुक्त ठरणार आहे.
शेतकऱ्यांना आपल्या ताब्यातील शेतजमिनींची अदलाबदल करण्याची संधी देणारी सलोखा योजना नोंदणी, मुद्रांक व शुल्क विभागाने राज्यभरात कार्यान्वित केली आहे. त्यासाठी नाममात्र एक हजार रुपये नोंदणी शुल्क आणि एक हजार रुपये मुद्रांक शुल्क अशा दोन हजार रुपयांत ही प्रक्रिया पूर्ण होणार आहे
सलोखा योजना म्हणजे काय?
एका शेतकऱ्याची शेतजमीन दुसऱ्या शेतकऱ्याकडे आणि दुसऱ्या शेतकऱ्याची शेतजमीन पहिल्या शेतकऱ्याच्या ताब्यात असणाऱ्या शेतजमीनधारकांचे अदलाबदल दस्तांसाठी सवलत देणारी सलोखा योजना राबविण्यात येत आहे. ही योजना पुढील दोन वर्षांसाठी लागू करण्यात आली आहे.
वैयक्तिक जमिनींची अदलाबदल नाही
शेतमिनीच्या अदलाबदलाशिवाय इतर वैयक्तिक जमिनींचे अदलाबदल करण्याच्या प्रकरणांचा सलोखा योजनेत समावेश नसेल. अशी प्रकरणे मुद्रांक शुल्क आणि नोंदणी फी सवलतीस पात्र असणार नाहीत. योजनेत पहिल्याचा ताबा दुसऱ्याकडे आणि दुसऱ्याचा ताबा पहिल्याकडे असणाऱ्या जमिनीच्या दोन्ही बाजूकडील क्षेत्रांत कितीही फरक असला, तरी ते या योजनेसाठी पात्र ठरतील. कृषिक, रहिवासी तसेच वाणिज्यिक वापराच्या जमिनीस ही योजना लागू नाही, असे नोंदणी मुद्रांक शुल्क विभागाने सांगितले.
योजनेच्या प्रमुख अटी
- पहिल्या शेतकऱ्याच्या शेतजमिनीचा ताबा दुसऱ्या शेतकऱ्याकडे, दुसऱ्या शेतकऱ्याच्या शेतजमिनीचा ताबा पहिल्या शेतकऱ्याकडे किमान १२ वर्षांपासून असावा.
- एकाच गावात जमीन धारण करणाऱ्या शेतकऱ्यांचे परस्परांकडे मालकी व ताबा असल्याचा वस्तुस्थितीदर्शक पंचनामा मंडळ अधिकारी आणि तलाठ्यांनी विहित पंचनामा नोंदवहीत करणे आवश्यक.
- हा पंचनामा नोंदवहीवरून तलाठ्यांनी जावक क्रमांकासह पंचनामा प्रमाणपत्र शेतकऱ्यांना द्यावे.
- अदलाबदल दस्त नोंदणीवेळी पक्षकारांनी हा पंचनामा दस्तास जोडला पाहिजे.
राज्यात २६ दस्त
सरकारच्या आदेशानुसार सलोखा योजना अंमलात आली. या योजनेंतर्गत राज्यात ११ एप्रिलपर्यंत २६ दस्तनोंदणी झाली आहे. प्रत्येकी २६ हजार रुपये मुद्रांक शुल्क आणि नोंदणी शुल्क नागरिकांना भरावे लागले असून, ही योजना कार्यान्वित नसती, तर याच केवळ २६ दस्तांसाठी ३८ लाख ९६ हजार १८३ रुपये मुद्रांक शुल्क आणि चार लाख ९५ हजार ८३९ रुपये नोंदणी शुल्क शेतकऱ्यांना भरावे लागले असते.
सलोखा योजना अंमलात येण्यापूर्वी काही पक्षकारांनी जमिनीची अदलाबदल केल्यास अदलाबदल दस्तासाठी अगोदरच मुद्रांक शुल्क आणि नोंदणी फी भरल्यास त्याचा परतावा मिळणार नाही. योजनेत दोन्ही पक्षकारांची जमीन यापूर्वीच तुकडा घोषित असेल, तर त्याबाबत प्रमाणित गटबुकाची प्रत दस्तास जोडून अदलाबदल दस्त नोंदवून त्याप्रमाणे दस्ताच्या वस्तुस्थितीनुसार फेरफाराने नाव नोंदविता येईल.-
हिरालाल सोनवणे,नोंदणी महानिरीक्षक व मुद्रांक नियंत्रक
source : maharashtratimes
