भात-कम, तेलबिया जास्त पेरणी, पण बाजारभाव काय होणार? 2025 खरीप हंगाम..
14-08-2025
भात-कम, तेलबिया जास्त पेरणी, पण बाजारभाव काय होणार? 2025 खरीप हंगाम..
यंदा 2025 च्या खरीप हंगामात देशभरात पेरणी क्षेत्रात लक्षणीय वाढ झाली आहे. गतवर्षीच्या तुलनेत खरीप पेरणी 38.48% ने वाढली असून, 11 ऑगस्ट 2025 पर्यंत एकूण 995.63 लाख हेक्टरवर पेरणी झाली आहे. मागील वर्षी याच कालावधीत 957.15 लाख हेक्टरवर पेरणी झाली होती. या वाढीमुळे भात आणि मक्याचे उत्पादन अधिक होण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे त्यांचे बाजार भाव कमी होऊ शकतात. मात्र, तेलबियांचे क्षेत्र कमी झाल्यामुळे आणि कडधान्यांच्या लागवडीत स्थिरता असल्यामुळे त्यांचे बाजार भाव वाढण्याची शक्यता आहे. चला पाहूया यंदाच्या खरीप हंगामातील पिकांच्या लागवडीचा परिणाम शेतकरी आणि ग्राहकांवर कसा होईल.
हे पण पहा: नवीन विहीर बांधण्यासाठी ₹4 लाखांपर्यंतचे अनुदान!!
खरीप पेरणीतील महत्वाचे बदल
यंदा भात आणि मक्याच्या पेरणीत मोठी वाढ नोंदवली गेली आहे.
भात: 364.80 लाख हेक्टर, गतवर्षीच्या तुलनेत 39.45% वाढ.
मका: 91.89 लाख हेक्टर, 8.74% वाढ.
यामुळे या पिकांचे उत्पादन वाढेल आणि बाजार भावांवर दबाव निर्माण होऊ शकतो.
तेलबियांचे क्षेत्र मात्र 6.82% ने घटून 175.61 लाख हेक्टरवर आले आहे. सोयाबीनची लागवडही 4.73% ने कमी झाली आहे. त्यामुळे तेलबियांचे बाजार भाव वाढण्याची शक्यता आहे. कडधान्यांच्या लागवडीत फारशी वाढ न झाल्यामुळे त्यांचेही बाजार भाव वाढण्याची अपेक्षा आहे.
प्रमुख पिके आणि अपेक्षित बाजारभाव
| पिक | लागवड क्षेत्र (लाख हेक्टर) | गतवर्षीच्या तुलनेत बदल | संभाव्य बाजारभाव |
| भात | 364.80 | +39.45% | कमी होण्याची शक्यता |
| मका | 91.89 | +8.74% | कमी होण्याची शक्यता |
| सोयाबीन | 119.51 | -4.73% | वाढण्याची शक्यता |
| कडधान्ये | 106.68 | स्थिर | वाढण्याची शक्यता |
| कापूस | 106.96 | -3.53% | मर्यादित बदल |
| ऊस | 57.31 | +1.64% | स्थिर राहण्याची शक्यता |
शेतकऱ्यांसाठी संधी आणि आव्हाने
भात व मका: लागवडीत वाढ झाल्यामुळे उत्पादन जास्त होईल, पण बाजार भाव कमी होऊ शकतात.
तेलबिया व कडधान्ये: कमी पिकवडा असल्यामुळे बाजार भाव वाढण्याची शक्यता आहे, यामुळे या पिकांचे उत्पादन घेणाऱ्या शेतकऱ्यांना फायदा होऊ शकतो.
सरकारने कडधान्य आणि तेलबियांच्या लागवडीला प्रोत्साहन देण्यासाठी विशेष योजना राबवल्या आहेत, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक आधार मिळू शकतो.
भविष्यातील अपेक्षा
खरीप हंगामातील पेरणी जवळपास पूर्ण झाली असून, आता लक्ष पिकांच्या वाढीकडे असावे.
चांगल्या पावसामुळे पिकांची स्थिती सध्या उत्तम आहे, पण किडींचा प्रादुर्भाव आणि बाजार भावातील चढ-उतार यावर लक्ष ठेवणे गरजेचे आहे.
वाढलेल्या पेरणीमुळे अन्नधान्यांचा पुरवठा वाढेल, ज्यामुळे food inflation कमी होण्यास मदत होईल.
तेलबिया व कडधान्यांच्या बाजार भाव वाढल्यास आयातीवरील अवलंबन कमी करण्यासाठी सरकारकडून नवीन योजना राबवाव्या लागतील.
शेतकऱ्यांनी आधुनिक तंत्रज्ञान व सरकारी योजना वापरून यंदाचा हंगाम यशस्वी करावा.
निष्कर्ष:
यंदा खरीप हंगामातील पेरणीमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे. भात आणि मक्याच्या बाजार भावावर दबाव येण्याची शक्यता आहे, तर तेलबिया व कडधान्यांचे भाव वाढण्याची अपेक्षा आहे. शेतकरी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून उत्पादन वाढवू शकतात, तर ग्राहकांना अन्नधान्यांची स्थिर उपलब्धता लाभेल.
