विलायची लागवड कशी करावी? पहा संपूर्ण माहिती..

विलायची (Cardamom) ही एक सुगंधी व महागडी मसाला पीक आहे, जिला "मसाल्यांची राणी" म्हणूनही ओळखलं जातं. मुख्यतः केरळ, कर्नाटक, आणि तामिळनाडूमध्ये लागवड केली जाते, पण आता योग्य नियोजन आणि हवामान असल्यास महाराष्ट्रातसुद्धा काही भागात ही लागवड शक्य आहे.

विलायची लागवडीसाठी आवश्यक हवामान व जमीन:

• हवामान: दमट व ओलसर हवामान (Annual rainfall: 1500-3000 mm)

• तापमान: 10°C ते 35°C च्या दरम्यान

• जमीन: चांगला निचरा असलेली, सेंद्रिय घटकांनी समृद्ध आणि थोडी आम्लधर्मी (pH 5.5 ते 6.5) जमीन उत्तम

हे पण पहा: राज्यातील धरणांमध्ये 20 जुलै 2025 पर्यंतचा पाणीसाठा

लागवडीसाठी तयारी:

1. पूर्व मशागत:

   • जमीन खोल नांगरून सेंद्रिय खत मिसळा.

   • अर्धवट सावली असलेली जागा निवडा (शेड आवश्यक आहे).

2. रुपांची निवड:

   • रोपवाटिकेत तयार केलेली निरोगी रोपं लावा.

   • एक हेक्टरमध्ये साधारणतः 3000-4000 रोपांची गरज लागते.

3. लागवडीचा हंगाम:

   • जून ते जुलै हा लागवडीसाठी सर्वोत्तम कालावधी आहे.

4. अंतर:

   • रोपांमध्ये 2x2 मीटर अंतर ठेवावं.

पाणी व्यवस्थापन:

• सुरुवातीला आठवड्यातून दोन वेळा पाणी द्यावं.

• नंतर हवामानानुसार गरज पडल्यास सिंचन करा.

• पाण्याचा साठा होणार नाही याची काळजी घ्या.

खत व्यवस्थापन:

• सेंद्रिय खते: शेणखत, कंपोस्ट खत यांचा वापर करा.

• रासायनिक खते (हव्यास असल्यास):

  • नत्र (Nitrogen), स्फुरद (Phosphorus), आणि पालाश (Potash) संतुलित प्रमाणात द्या.

• 6-6 महिन्यांनी खतांचे पुनर्वापर आवश्यक.

रोग व कीड नियंत्रण:

• सामान्य रोग: शेंगांची कुज, पाने वाळणे.

• उपाय: ट्रायकोडर्मा, नीम अर्क यांचा वापर करा.

• किड: थ्रिप्स, शेंगा कुरतडणाऱ्या किडी – जैविक कीटकनाशक वापरा.

तोडणी आणि साठवण:

• फळधारण: लागवडीनंतर साधारणतः 2.5 ते 3 वर्षांनी सुरू होते.

• शेंगा गडद हिरव्या रंगाच्या झाल्यावर त्यांची तोडणी करावी.

• सुकवण्यासाठी सावलीत व हवा खेळती असलेल्या जागेत ठेवा.

उत्पन्न आणि बाजारभाव:

• एक हेक्टरमधून 150 ते 200 किलो पर्यंत उत्पादन मिळू शकते.

• बाजारात 1000 ते 2500 रुपये प्रति किलो दर मिळू शकतो (गुणवत्तेनुसार).

महत्त्वाच्या टिप्स:

• सावलीचे झाडे लावा – कोरड्या हवामानात पीक मरू शकते.

• दर 6 महिन्यांनी तण व्यवस्थापन करा.

• स्थानिक कृषी अधिकाऱ्यांकडून मार्गदर्शन घेणे फायदेशीर ठरेल.

निष्कर्ष:

विलायची लागवड ही काळजीपूर्वक नियोजन, हवामान समज, आणि सेंद्रिय व्यवस्थापन यांच्या आधारावर यशस्वी होते. सुरुवातीला गुंतवणूक जास्त असली तरी दरवर्षी सातत्याने मिळणारे उत्पन्न आणि बाजारातील वाढती मागणी यामुळे हे पीक फायदेशीर ठरते.