रासायनिक खतांच्या किमतीत पुन्हा वाढ – शेतकऱ्यांच्या आर्थिक नियोजनावर मोठा परिणाम

महाराष्ट्रातील सातारा जिल्ह्यासह अनेक भागात अतिवृष्टीच्या फटक्यामुळे खरीप आणि रब्बी हंगाम गंभीर संकटातून जात आहेत. पिकांचे नुकसान, खराब उत्पादन, आणि वाढते उत्पादनखर्च यामुळे शेतकरी आधीच हवालदिल असताना आता रासायनिक खतांच्या किमतीत झालेल्या नव्या वाढीने त्यांचे आर्थिक नियोजन पुन्हा बिघडवले आहे.

 खतांच्या किमतीत वाढ का चिंताजनक?

• अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांच्या हातात आधीच पैसा कमी आहे.
• रब्बी हंगामात रुंजी खरेदी व पेरणीचा खर्च वाढलेला आहे.
• त्यातच आता 200 ते 250 रुपये प्रति बॅग एवढी अतिरिक्त वाढ झाल्याने शेतकऱ्यांचे बजेट पूर्णपणे विस्कळीत झाले आहे.

बाजारातील उपलब्धतेवर आणि परिवहन खर्चावर ताण आल्याने खतांचे दर झपाट्याने बदलत आहेत.

 कोणत्या खतांच्या किमती वाढल्या?

बातमीनुसार खतांच्या किमती खालील प्रमाणे वाढल्या आहेत:

किमतीतील वाढ साधारण 200 ते 250 रुपये प्रति बॅग एवढी आहे.

 खतांचा वाढलेला खर्च आणि त्याचा शेतकऱ्यांवर परिणाम

• उत्पादन खर्च वाढल्याने लहान आणि मध्यम शेतकऱ्यांवर मोठा आर्थिक भार.
• बाजारभाव स्थिर नसल्याने गुंतवणूक परत मिळण्याची शाश्वती नाही.
• ऊस, भाजीपाला, कोथिंबीर, फळबागा यांसारख्या पिकांसाठी खतांचा मोठ्या प्रमाणात वापर आवश्यक—त्यामुळे खर्च अधिक.

खतांशिवाय उत्पादन वाढत नाही, त्यामुळे शेतकरी हा खर्च टाळू शकत नाहीत.

 शेतकऱ्यांची अडचण — “दराबंदी”

सध्याच्या परिस्थितीत:

• शेतातल्या पिकांना योग्य खत न दिल्यास उत्पादन कमी येते.
• खतांचे दर वाढल्याने खरेदी पुढे ढकलावी लागत आहे.
• काही शेतकरी कर्जावर खत घेण्यास भाग पाडले जात आहेत.

यामुळे शेतकऱ्यांचा नफा कमी होऊन हंगाम आर्थिकदृष्ट्या तोट्यात जाण्याची भीती आहे.

 शेतकऱ्यांची मागणी

शेतकरी नेत्या नबाजी भोंद्रे यांनी मागणी केली आहे:

• केंद्र शासनाने सब्सिडी वाढवावी.
• कंपन्यांच्या मनमानीला आळा घालावा.
• खतांच्या दरात स्थिरता आणून शेतकऱ्यांना दिलासा द्यावा.

खतांचे वाढते दर हा संपूर्ण हंगाम डळमळीत करू शकतो, त्यामुळे तात्काळ हस्तक्षेप आवश्यक आहे.