मुऱ्हा–जाफराबादी म्हैस खरेदीसाठी ४०,००० अनुदान
09-12-2025

मुऱ्हा–जाफराबादी म्हैस खरेदीसाठी ४०,००० अनुदान
कोल्हापूर जिल्हा सहकारी दूध उत्पादक संघ (गोकुळ) आणि एनडीडीबी डेअरी सर्व्हिसेस यांच्या संयुक्त उपक्रमांतर्गत शेतकऱ्यांसाठी जातिवंत म्हशींची उपलब्धता सुलभ करण्यासाठी विशेष खरेदी केंद्रे स्थापन करण्यात आली आहेत. गुणवत्तापूर्ण दुधासाठी ओळखल्या जाणाऱ्या मुऱ्हा, सुधारित मुऱ्हा, मेहसाणा आणि जाफराबादी जातींच्या म्हशी आता जिल्ह्यातील दोन ठिकाणी थेट मिळणार आहेत.
कोठे उपलब्ध आहेत म्हैस खरेदी केंद्रे?
- केर्ली (ता. करवीर)
- लिंगनूर कसबा – नूल (ता. गडहिंग्लज)
या केंद्रांवरून म्हैस खरेदी केल्यास शेतकऱ्यांना ४०,000 रुपयांपर्यंत अनुदान मिळणार आहे. त्यामुळे हरियाणा, पंजाब, गुजरात अशा दूरच्या राज्यांत प्रत्यक्ष जाऊन प्राण्यांची खरेदी करण्याची आवश्यकता कमी झाली आहे.
अनुदान कसे मिळेल? (स्टेपवाइज रचना)
शेतकऱ्यांना मिळणारे एकूण अनुदान – ₹40,000
वाहतूक मदत:
म्हैस खरेदी केल्यानंतर तातडीने ₹5,000 वाहतूक सहाय्य
गाभणपणा व वासरू झाल्यानंतर:
म्हैस गोठ्यात आल्यानंतर पुन्हा गाभण होऊन वासरू जन्मल्यास ₹15,000
तीन वर्षे पूर्ण झाल्यावर अंतिम हप्ता:
म्हशीची नियमित दुधाळ कार्यक्षमता सिद्ध झाल्यावर ₹20,000
जातिनिहाय म्हैशींचे अंदाजे दर
| जात | अंदाजित किंमत (₹) | दुध उत्पादन क्षमता |
| मुऱ्हा (Murrah) | 1.24–1.44 लाख | 8–16 लिटर/दिवस |
| सुधारित मुऱ्हा | 1.01–1.15 लाख | मध्यम–उच्च |
| मेहसाणा | 1.12–1.40 लाख | स्थिर उत्पादन |
| जाफराबादी | 1.20–1.48 लाख | उच्च उत्पादन क्षमता |
(किंमती दुध क्षमता, वय आणि आरोग्य स्थितीनुसार बदलू शकतात.)
म्हैस खरेदीची अटी व प्रक्रिया
- प्राणी प्रत्यक्ष पाहून आरोग्य व दूध तपासणी करणे अनिवार्य.
- म्हैस खरेदी करण्यासाठी उत्पादकाने आपल्या दूध संघटनेच्या लेटरहेडवर प्रस्ताव सादर करावा.
- प्रस्तावास कार्यकारी संचालकांची मंजुरी आवश्यक.
- मंजुरीची प्रत संकलन विभाग आणि पशुसंवर्धन विभागाकडे सादर करावी.
अतिरिक्त लाभ — दूधभाव वाढ
गोकुळ दूध संघाने अलीकडेच दूध खरेदी दरात वाढ केली असून:
- म्हैस दूध दर: अंदाजे ₹52.50 प्रति लिटर
यामुळे शेतकऱ्यांना उच्च उत्पादनक्षम म्हशींपासून अधिक आर्थिक फायदा होणार आहे.
गोकुळची परराज्यातून खरेदीसाठीही स्वतंत्र मदत
जर शेतकरी हरियाणा, पंजाब, गुजरात इत्यादी ठिकाणांहून स्वतःच म्हैशी खरेदी करत असतील, तरी गोकुळकडून ₹40,000 पर्यंतचे अनुदान देण्यात येते, असे स्थानिक अहवालांमध्ये नमूद केले आहे.