शेतकऱ्यांना दिलासा: खतं आणि कृषी रसायनांवरील जीएसटी दरात मोठी कपात
24-09-2025

शेतकऱ्यांना दिलासा: खतं आणि कृषी रसायनांवरील जीएसटी दरात मोठी कपात
केंद्र सरकारने शेतकऱ्यांसाठी मोठा दिलासा देणारा निर्णय घेतला आहे. जीएसटी परिषदेने (GST Council) खतं आणि कृषी रसायनांवरील कर दर कमी केले आहेत. यामुळे सल्फ्युरिक ॲसिड, नायट्रिक ॲसिड, अमोनिया, बायो-पेस्टिसाईड्स आणि मायक्रोन्युट्रिएंट्स यांसारख्या महत्त्वाच्या कृषी उत्पादनांवर आता फक्त ५% जीएसटी लागू होईल. यापूर्वी याच उत्पादनांवर १२% ते १८% पर्यंत जीएसटी लागू होता. हा निर्णय २२ सप्टेंबरपासून अंमलात आला आहे.
शेतकऱ्यांसाठी जीएसटी कपात का महत्त्वाची?
शेतीमध्ये खतं आणि रसायनांचा खर्च शेतकऱ्यांच्या एकूण उत्पादन खर्चाचा मोठा हिस्सा असतो. विशेषतः सल्फ्युरिक ॲसिड, नायट्रिक ॲसिड आणि अमोनिया ही मूलभूत रसायने केवळ खते बनवण्यासाठीच नाही, तर पिकांची गुणवत्ता आणि उत्पादन वाढवण्यासाठीही मोठ्या प्रमाणात वापरली जातात.
जीएसटी दर कमी झाल्यामुळे या उत्पादनांच्या किंमतीत थेट घट होणार आहे. त्यामुळे शेतकरी कमी किमतीत खते व कृषी रसायने खरेदी करू शकतील आणि त्यांचा शेतीवरील एकूण खर्च कमी होईल.
बायो-उत्पादनांना प्रोत्साहन
सरकारच्या या निर्णयामुळे बायो-पेस्टिसाईड्स आणि मायक्रोन्युट्रिएंट्स स्वस्त होणार आहेत. हे जैविक उत्पादने शाश्वत शेतीला चालना देतात आणि पर्यावरणपूरक शेतीला प्रोत्साहन देतात. “ग्रीन ॲग्रीकल्चर” धोरणाशी सुसंगत असा हा निर्णय शेतकऱ्यांना जैविक शेतीकडे वळण्यास मदत करेल.
कृषी क्षेत्रात नवी ऊर्जा
कृषी तज्ज्ञांच्या मते, उत्पादन खर्चात घट झाल्याने शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढण्याची शक्यता आहे. याचा फायदा फक्त लहान व मध्यम शेतकऱ्यांनाच नाही, तर कृषी-व्यवसाय कंपन्यांनाही होणार आहे. खतं आणि रसायनांच्या किंमती कमी झाल्याने देशातील अन्न उत्पादन वाढेल आणि भारताची अन्नसुरक्षा आणखी मजबूत होईल.
एकंदरीत, जीएसटी परिषदेचा हा निर्णय कृषी क्षेत्राला नवीन ऊर्जा देणारा असून, शेतकऱ्यांच्या हिताचा मोठा टप्पा मानला जात आहे.