हरभरा-मसूरला झटका, गहू मात्र बाजारात तेजीत, पहा काय आहेत सध्याचे दर…

कृषी बाजार सध्या मोठ्या आव्हानांशी सामना करत आहे. यंदा खरिपातील कापूस आणि सोयाबीन यांसारख्या महत्वाच्या पिकांना अपेक्षित भाव मिळाले नाहीत. शेतकरी नुकसान मोठ्या प्रमाणावर झाल्याने रब्बी पिकांकडून आशा होत्या. मात्र, हरभरा, मसूर आणि मोहरी या रब्बी हंगामातील पिकांनाही बाजारात हमीभावापेक्षा कमी दर मिळत आहेत. यामुळे शेती संकट अधिक गडद होत चालले आहे.

गव्हाचे उत्पादन आणि दर:

केंद्र सरकारने यंदा गव्हासाठी हमीभाव दर 2,425 रुपये प्रति क्विंटल घोषित केला. मार्चमध्ये गव्हाचे दर 2,600 रुपये दरम्यान होते तर एप्रिलमध्ये आवक वाढल्याने ते 2,500 रुपयांपर्यंत घसरले. देशात यंदा गव्हाची लागवड वाढल्याने उत्पादन वाढीचा अंदाज होता. मात्र प्रत्यक्षात उत्पादनात मोठी वाढ न झाल्याने गव्हाचे बाजारभाव पुन्हा थोडेसे वाढले. पुढे हे दर सरकारी खरेदी व विक्रीवर अवलंबून असतील. जर 310 लाख टनांहून अधिक गहू खरेदी झाला, तर बाजारावर दबाव कायम राहील.

हरभऱ्याचे बाजारभाव:

चालू हंगामात हरभरा बाजार दबावाखाली आहे. सरकारने हमीभाव 5,650 रुपये ठेवला असला, तरी सध्या हरभऱ्याचे सरासरी दर 5,500 रुपये आहेत. आयात वाढल्यामुळे दरावर परिणाम झाला आहे. सरकारला हमीभावाने फारच कमी हरभरा मिळत आहे, त्यामुळे भाव टिकवण्यासाठी आयात वाढवली जात आहे.

मसूर दरात घट:

देशात मसूरचे उत्पादन सरासरी राहण्याचा अंदाज आहे. परंतु गेल्या वर्षभरातील मसूर आयात वाढीमुळे दरात घट झाली आहे. सरकारने यंदा मसूरसाठी 6,700 रुपये हमीभाव दर निश्चित केला, परंतु सध्या बाजारात केवळ 6,127 रुपये दर मिळत आहे.

मोहरीचे बाजारभाव:

मोहरी दर सुद्धा हमीभावापेक्षा कमी आहेत. सध्या मोहरीला बाजारात 5,700 रुपये दर मिळतोय, तर सरकारचा हमीभाव 5,950 रुपये आहे. त्यामुळे मोहरी उत्पादक शेतकरीही अडचणीत आले आहेत.

निष्कर्ष:

शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती आधीच नाजूक असताना पिकांना हमीभावाच्या खाली दर मिळणे ही चिंतेची बाब आहे. सोयाबीनसारखे उच्च खर्चाचे पीक देखील उत्पादन खर्चापेक्षा कमी दराने विकले जात आहे. या सर्व परिस्थितीतून बाहेर पडण्यासाठी सरकारने खरेदी धोरणात बदल करून शेतकऱ्यांना दिलासा देणे गरजेचे आहे.