कापसाच्या दरात मोठी वाढ, पण पुढील आठवड्यात काय होणार?

भारतातील कापूस बाजारपेठेत यंदा मोठे चढ-उतार दिसून आले आहेत. सुरुवातीपासूनच कापसाचे दर दबावात राहिल्याने कॉटन कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (CCI) ने मोठ्या प्रमाणावर खरेदी केली आहे. आतापर्यंत १ कोटी गाठींपेक्षा जास्त कापूस खरेदी करण्यात आला असून, त्यातील सर्वाधिक खरेदी तेलंगणात झाली आहे.

महाराष्ट्रातही मोठी खरेदी, बाजाराला आधार:

तेलंगणानंतर महाराष्ट्रात २९ लाख गाठींची खरेदी करण्यात आली आहे. सध्या सीसीआय खुल्या बाजारात कापूस विक्री करत आहे, मात्र हा कापूस बाजारभावाच्या तुलनेत अधिक दराने विकला जात आहे. त्यामुळे खुल्या बाजारातील कापूस दराला थोडासा आधार मिळत आहे. परिणामी, कापसाच्या दरात १०० ते २०० रुपयांची सुधारणा दिसून आली आहे.

हमीभाव आणि सध्याचा बाजारभाव:

केंद्र सरकारने यंदा मध्यम लांबीच्या धाग्याच्या कापसासाठी ₹७,१२१ आणि लांब धाग्याच्या कापसासाठी ₹७,५२१ हमीभाव जाहीर केला आहे. मात्र, प्रत्यक्ष बाजारात कापसाचे भाव हमीभावाच्या तुलनेत कमी राहिले. सध्या कापूस ₹६,७०० ते ₹७,००० या दरम्यान विकला जात आहे. गेल्या दोन-तीन दिवसांत किंचित सुधारणा दिसून आली असली तरीही दर अजूनही हमीभावाच्या खाली आहेत.

यामुळे अनेक शेतकऱ्यांनी माल साठवून ठेवण्याचा निर्णय घेतला, तर काहींनी थेट सीसीआयला कापूस विकण्यास प्राधान्य दिले.

(टीप: सर्व शेतमालाचे जिल्ह्यानुसार व सर्व बाजार समितीचे बाजारभाव खालील लिंक वर पाहायला मिळतील👇🏻)
https://www.krushikranti.com/bajarbhav

सीसीआयच्या मोठ्या खरेदीचा परिणाम:

खुल्या बाजारातील मंद दरांमुळे सीसीआयने यंदा मोठ्या प्रमाणावर खरेदी केली आहे. आतापर्यंत १०० लाख (१ कोटी) गाठी कापूस खरेदी करण्यात आला असून, देशभरात झालेल्या एकूण कापसाच्या आवकपैकी ४४% कापूस सीसीआयने खरेदी केला आहे.

आंतरराष्ट्रीय बाजारात मंदीचा प्रभाव असतानाही सीसीआयच्या खरेदीमुळे भारतातील कापूस बाजार स्थिर राहिला आणि मोठी दरकपात झाली नाही. सध्या देशात कापसाची सरासरी किंमत ₹६,७०० ते ₹७,००० च्या दरम्यान आहे.

राज्यानुसार कापूस खरेदीचा आकडा:

सीसीआयने ४० लाख गाठी तेलंगणात खरेदी केल्या, म्हणजेच एकट्या तेलंगणात देशातील एकूण खरेदीच्या ४०% कापसाची खरेदी झाली.
याशिवाय –

• महाराष्ट्र – २९ लाख गाठी
• गुजरात – १३ लाख गाठी
• कर्नाटक – ६ लाख गाठी
• मध्य प्रदेश – ४ लाख गाठी

इतर राज्यांमध्येही सीसीआयची खरेदी चांगली झाली आहे.

सीसीआयच्या विक्रीचे वाढलेले दर:

सध्या सीसीआय हा देशातील सर्वात मोठा कापूस स्टॉकीस्ट आहे आणि तो मोठ्या प्रमाणावर विक्री करत आहे. मात्र, बाजारातील सरासरी दराच्या तुलनेत सीसीआयचा कापूस जास्त दराने विकला जात आहे.

• खुल्या बाजारातील कापूस दर – ₹५२,००० ते ₹५४,००० प्रति खंडी (गुणवत्तेनुसार)
• सीसीआयच्या लिलावातील दर – ₹५४,००० ते ₹५५,५०० प्रति खंडी

कापूस विक्रीत मोठी उलथापालथ – व्यापाऱ्यांचा वाढता सहभाग:

१७ मार्च रोजी झालेल्या सीसीआय लिलावात २ लाख ८ हजार गाठी कापूस विक्रीस ठेवण्यात आला. त्यामध्ये –

• मिल्सनी ९४,५०० गाठी खरेदी केल्या
• व्यापाऱ्यांनी १.१३ लाख गाठी घेतल्या

सीसीआयचा कापूस मिल्स आणि व्यापारी मोठ्या दराने खरेदी करत असल्यामुळे खुल्या बाजारातील दरालाही थोडासा आधार मिळत आहे.

निष्कर्ष – कापूस बाजारातील भविष्यातील दिशा:

• भारतीय कापूस बाजारपेठेत सध्या सीसीआयच्या हस्तक्षेपामुळे स्थिरता दिसत आहे.
• मोठ्या खरेदीमुळे शेतकऱ्यांना दिलासा मिळाला आहे.
• कापसाचे दर वाढीस लागले असले तरीही ते हमीभावाच्या खालीच आहेत.
• व्यापारी आणि मिल्सकडून सीसीआयच्या कापसाची मागणी वाढत आहे.

कापसाचे भाव भविष्यात वाढतील का?

• आंतरराष्ट्रीय बाजारातील स्थिती,
• सीसीआयच्या आगामी विक्रीचे धोरण,

देशांतर्गत उत्पादन आणि मागणी यावर कापसाच्या किंमती अवलंबून असतील.

हे पण पहा: शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाची अपडेट! आता विहीर आणि बोअरवेल नोंदणी करणे झाले सोपे – जाणून घ्या कसे?