खरीप २०२५ पीकविमा : जानेवारी २०२६ अखेरपासून भरपाई जमा होण्याची शक्यता, पण सर्व शेतकऱ्यांना नाही

राज्यातील खरीप हंगाम २०२५ साठी पीकविम्याबाबत शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाची अपडेट समोर आली आहे. उपलब्ध माहितीनुसार, खरीप २०२५ चा पीकविमा जानेवारी २०२६ च्या अखेरपासून पात्र शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा होण्याची शक्यता आहे. यंदा मोठ्या प्रमाणावर शेतकऱ्यांनी पीकविमा योजनेत सहभाग नोंदवला असून, अपेक्षित विमा परतावा सुमारे २१०० कोटी रुपये असल्याचे सांगितले जात आहे.

पीकविमा योजनेतील महत्त्वाचे आकडे

खरीप २०२५ हंगामात पीकविमा योजनेचा व्याप मोठ्या प्रमाणावर वाढला आहे.

•  पीकविम्यासाठी अर्ज केलेले शेतकरी : सुमारे ९४ लाख

• शेतकऱ्यांनी भरलेला प्रीमियम : ५२६ कोटी रुपये

•  राज्य व केंद्र सरकारचा एकूण हिस्सा : १८६० कोटी रुपये

•  अपेक्षित एकूण विमा परतावा : सुमारे २१०० कोटी रुपये

या आकड्यांवरून यंदाचा पीकविमा हंगाम आर्थिकदृष्ट्या मोठा ठरणार असल्याचे स्पष्ट होते.

पीकविमा प्रक्रिया सध्या कुठपर्यंत पोहोचली आहे?

खरीप पीकविमा मंजुरीसाठी आवश्यक असलेली पीक कापणी प्रयोगांची (Crop Cutting Experiments) प्रक्रिया जवळपास पूर्ण झाली आहे.

• राज्यभरात सुमारे ५० हजार ठिकाणी पीक कापणी प्रयोग करण्यात आले

• या प्रयोगांतून

  • अपेक्षित उत्पन्न

  • उंबरठा उत्पन्न

  • प्रत्यक्ष उत्पन्न
    यांची माहिती संकलित करण्यात आली आहे

• ही सर्व माहिती केंद्र सरकारकडे पाठवण्यात आली असून मान्यतेची प्रक्रिया सुरू आहे

२० जानेवारीनंतर महत्त्वाचा निर्णय

कृषी विभागाच्या माहितीनुसार, २० जानेवारीनंतर खालील बाबी निश्चित होतील –

• कोणत्या जिल्हा, तालुका किंवा मंडळात पीकविमा लागू होणार

• कोणत्या पिकांसाठी विमा मंजूर होणार

• कोणते शेतकरी पात्र ठरणार

केंद्र सरकारच्या अंतिम मान्यतेनंतरच विमा वितरणाची अधिकृत यादी जाहीर होणार आहे.

सर्व शेतकऱ्यांना पीकविमा मिळणार का?

हा मुद्दा शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे. कृषी विभागाने स्पष्ट केले आहे की –

• उंबरठा उत्पन्नापेक्षा प्रत्यक्ष उत्पन्न कमी असल्यासच पीकविमा मिळतो

• जर प्रत्यक्ष उत्पन्न उंबरठ्यापेक्षा जास्त असेल, तर त्या भागाला पीकविमा लागू होत नाही

म्हणजेच,
 पीकविमा भरलेल्या सर्व शेतकऱ्यांना भरपाई मिळेलच असे नाही
 फक्त ज्या तालुका किंवा मंडळांत प्रत्यक्ष नुकसान झाले आहे, तेथील शेतकरी पात्र ठरतील

शेतकऱ्यांसाठी काय अपेक्षित?

• विमा वितरण जानेवारी २०२६ अखेरपासून सुरू होण्याची शक्यता

• पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यात थेट रक्कम जमा

• जिल्हानिहाय व पिकनिहाय यादी जाहीर होण्याची प्रतीक्षा

शेतकऱ्यांनी सध्या अधिकृत घोषणेकडे लक्ष ठेवणे आवश्यक आहे.