किसान सन्मान योजनेच्या २१व्या हप्त्यात घट; अडीच लाख शेतकरी लाभातून बाहेर

प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेच्या २१व्या हप्त्यात राज्यातील लाभार्थ्यांची संख्या मोठ्या प्रमाणात घटली असून तब्बल २ लाख ५० हजार शेतकरी योजनेच्या लाभातून वगळले गेले आहेत. केंद्र सरकारच्या कठोर पडताळणी निकषांमुळे ही घट झाल्याची माहिती समोर आली आहे.

कुटुंबातील केवळ एकालाच लाभ — नवा निकष लागू

पीएम किसान योजनेत एका कुटुंबातील (पती-पत्नी व १८ वर्षांखालील मुले) केवळ एका सदस्यास लाभ देण्याचा नियम कठोरपणे लागू करण्यात आला आहे.
याअंतर्गत काही कुटुंबांत पती-पत्नी दोघांनीही नोंदणी केली असल्यास आणि दोघांच्या नावावर जमीन असल्यास पतीचा हप्ता बंद करून केवळ पत्नीचा हप्ता सुरू ठेवला जात आहे.

२०व्या हप्त्याच्या तुलनेत घट

२० वा हप्ता – ९१,९१,००० लाभार्थी
२१ वा हप्ता – ९०,४१,००० लाभार्थी

यामुळे १.५ लाख हून अधिक शेतकऱ्यांची घट, तर नवीन नोंदणी न समाविष्ट करता एकूण घट २.५ लाखांपर्यंत पोहोचली आहे.

आधार–आयकर–शिधापत्रिका पडताळणी सुरू

केंद्र सरकारने लाभार्थ्यांची अचूकता तपासण्यासाठी खालील पोर्टल्सचा आधार घेतला आहे—

• आधार पडताळणी
• प्राप्तिकर (Income Tax) तपासणी
• शिधापत्रिका पोर्टल (Ration Card Data)

राज्य सरकारकडून लाभार्थ्यांची यादी आल्यानंतर केंद्र सरकार तिची ई-पोर्टलद्वारे तपासणी करून अद्ययावत करण्यासाठी पुन्हा राज्याकडे पाठवते.

राज्यातील स्थिती

राज्यात सध्या २०,४१,२४१ शेतकरी पात्र आहेत.
या लाभार्थ्यांना देण्यासाठी १,८०८ कोटी २५ लाख रुपये वितरित होणार आहेत.

मात्र, २०व्या हप्त्याच्या तुलनेत या संख्येत तब्बल २.५ लाखांची घट नोंदवली गेली. भूमीअभिलेखातील बदल, कुटुंब विभाजन, शेती विक्री, तसेच नवीन पडताळणी निकष न पाळल्यामुळे ही संख्या वाढली आहे.

पूर्वीही मोठी घट नोंद

१९व्या ते २०व्या हप्त्यातही ६० हजार शेतकरी योजनेतून वगळले गेले होते.
यामागे मुख्य कारण म्हणजे दुहेरी नोंदणी आणि पात्रता निकषांशी विसंगती असे सांगितले जाते.