लसूण लागवडासाठी प्रभावी तंत्रज्ञान आणि उच्च उत्पादनाचे रहस्य…

लसूण हे एक महत्त्वाचे मसालापिक असून, महाराष्ट्रात त्याची लागवड प्रामुख्याने ऑक्टोबर-नोव्हेंबर महिन्यात केली जाते. देशभरातील ९०% लागवड नोव्हेंबरमध्ये होते, कारण या कालावधीत थंड हवामानामुळे लसणाच्या वाढीसाठी पोषक वातावरण उपलब्ध होते. रात्रीचे कमी तापमान व कमी आर्द्रता लसणाच्या चांगल्या उत्पादनासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावते.

लागवड पद्धती आणि जमिनीसाठी तयारी

योग्य मातीचा निवड:
लसणासाठी मध्यम ते भारी, चांगल्या निचऱ्याची जमीन उपयुक्त आहे. लागवडीपूर्वी जमिनीतील ढेकळे फोडून वखरणी करावी. त्यानंतर हेक्टरी १५-२० टन कुजलेले शेणखत जमिनीत मिसळावे, जेणेकरून जमिनीचा पोत सुधारेल आणि उत्पादनक्षमता वाढेल.

लागवड पद्धती:

• लसणाच्या पाकळ्या सपाट वाफ्यांमध्ये १५ बाय १० सेंटीमीटर अंतरावर लावाव्यात.
• प्रति हेक्टरी ६ क्विंटल पाकळ्यांची आवश्यकता असते.

उत्तम वाणांची निवड

लसणाच्या सुधारित उत्पादनासाठी खालील वाणांची निवड करावी:

• गोदावरी
• श्वेता
• फुले बसवंत
• यमुना सफेद

हे वाण अधिक उत्पादनक्षम व रोगप्रतिरोधक असल्याने शेतकऱ्यांना आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर ठरतात.

खत व्यवस्थापन

लसणाच्या वाढीसाठी योग्य प्रमाणात खत देणे आवश्यक आहे:

• १०० किलो नत्र
• ५० किलो स्फुरद
• ५० किलो पालाश

बियाणे उपचार:
बियाण्यांना ट्रायकोडर्मा, पीएसबी आणि झोटोबॅक्टर या जीवाणूंनी उपचार करावा. यामुळे लसणाचे पीक अधिक प्रमाणात निरोगी व उत्पादनक्षम होते.

लागवड तंत्रज्ञानाचे फायदे

• योग्य तंत्रज्ञान व काळजी घेतल्यास उत्पादन वाढते.
• पीक वाढीसाठी पोषक वातावरण मिळते.
• खर्च कमी होऊन आर्थिक लाभ संभवतो.