असे करा, लसूण पिकाचे रोग व किड नियंत्रण सोपे…

लसूण उत्पादनात रोग व किडींचा प्रादुर्भाव हा एक गंभीर समस्या आहे, जो उत्पादनावर मोठ्या प्रमाणात परिणाम करतो. लसूण करपा नियंत्रण आणि लसूण कीड व्यवस्थापन या महत्त्वाच्या बाबींचा आढावा घेताना, योग्य पद्धतीने रोग आणि किडींचा प्रतिबंध व नियंत्रण कसे करावे, हे आजच्या लेखात जाणून घेऊया.

लसूण करप्याचा प्रादुर्भाव ओळखणे

लसणावर प्रामुख्याने करप्याचा प्रादुर्भाव आढळतो. यामध्ये पानांवर पिवळसर-तपकिरी लांबट चट्टे बाहेरच्या भागावर दिसू लागतात. हे चट्टे जसजसे वाढतात, तसतसे पाने सुकण्यास सुरुवात होते.

• अनुकूल हवामान: करपा रोगाची बुरशी १५-२० अंश सेल्सिअस तापमान आणि ८०-९०% आर्द्रतेमध्ये जलद पसरते.
• फेब्रुवारी-मार्चमध्ये पाऊस किंवा ढगाळ वातावरण असल्यास करप्याचा प्रादुर्भाव झपाट्याने वाढतो.

लसूण पिकावरील फुलकिड्यांचा प्रादुर्भाव

फुलकिडी ही लसणावरील प्रमुख किड असून, ही कीड आकाराने लहान व पिवळसर-तपकिरी रंगाची असते.

• लक्षणे: फुलकिडे पानातील रस शोषतात, त्यामुळे पानांवर पांढरे ठिपके तयार होतात. ठिपक्यांचा आकार वाढल्याने पाने वाकडी होऊन वाळतात.
• अनुकूल हवामान: कोरडी हवा आणि २५-३० अंश सेल्सिअस तापमानात फुलकिड्यांचा प्रादुर्भाव जास्त प्रमाणात दिसून येतो. फेब्रुवारी ते एप्रिल दरम्यान ही समस्या अधिक जाणवते.

एकत्रित रोग व किड नियंत्रणासाठी प्रभावी उपाय

करपा व फुलकिड्यांचा एकत्रित प्रादुर्भाव उत्पादनासाठी अतिशय हानिकारक ठरतो. त्यामुळे लक्षणे दिसताच वेळीच नियंत्रण करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

फवारणीसाठी प्रभावी उपाययोजना:

बुरशीनाशके:

• मॅन्कोझेब (०.३%) किंवा
• कार्बेन्डॅझिम (०.१%)

कीटकनाशके:

• डायमेथोएट ३० ईसी (१२ मिली/१० लिटर पाणी)
• क्विनॉलफॉस २५ ईसी (२० मिली/१० लिटर पाणी)

फवारणी करताना चिकट द्रव (०.१%) वापरणे आवश्यक आहे.

फवारणी वेळापत्रक:

• लक्षणे दिसताच १५ दिवसांच्या अंतराने आलटून पालटून चार फवारण्या कराव्यात.

तांत्रिक उपायांसह उत्पादनाची सुरक्षितता

लसूण पिकातील करपा व किड नियंत्रणासाठी योग्य वेळी उपाययोजना केल्यास उत्पादनाचे प्रमाण वाढते आणि शेतकऱ्यांना जास्त नफा मिळतो. लसूण पीक संरक्षणासाठी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर आणि सल्लागारांच्या मार्गदर्शनानुसार नियोजन करणे उपयुक्त ठरते.

योग्य वेळी केलेली फवारणी, अनुकूल हवामानावर लक्ष आणि तज्ञांच्या सल्ल्याने लसूण पिकाचे उत्पादन वाढवता येते. या उपाययोजनांद्वारे लसूण पिकातील करपा व किडींचा प्रादुर्भाव कमी करून दर्जेदार उत्पादन घेणे शक्य आहे.