लेट खरीप कांदा लागवडीवर निसर्गाचा कोप: निम्म्यापेक्षा अधिक क्षेत्र बाधित

2025-26 वर्षाच्या लेट खरीप कांदा लागवडीने यंदा मोठी उडी घेतली असली, तरी अतिवृष्टीनं संपूर्ण समीकरण बदलून टाकलं आहे. नाशिक विभागातील एकूण 69,268 हेक्टर क्षेत्रावर कांदा लागवड झाली; परंतु यातील 27,474 हेक्टर क्षेत्र पावसामुळे बाधित झाले आहे—म्हणजे जवळपास 40% पेक्षा जास्त नुकसान.

 तालुकानिहाय कांदा लागवड व नुकसान स्थिती

 कोणत्या भागात नुकसान सर्वाधिक?

सर्वाधिक बाधित तालुके:

• चांदवड – 8,091 हेक्टर नुकसान
• देवळा – 6,607 हेक्टर नुकसान
• बागलाण – 3,030 हेक्टर नुकसान
• कळवण – 3,030 हेक्टर नुकसान
• येवला – 3,022 हेक्टर नुकसान

हे सर्व तालुके अतिवृष्टी, धुके, ढगाळ वातावरण आणि सलग पाण्यासाठ्यामुळे सर्वाधिक प्रभावित झाले.

 पावसामुळे रोपांची वाढ खुंटली – उत्पादनावर ताण

पावसामुळे:

• शेतात वारंवार पाणी साचणे
• रोपांचे मरगळणे
• कंद निर्मितीवर परिणाम
• वाढ खुंटणे

यामुळे लेट खरीप कांद्याचे उत्पादन कमी होण्याची 100% शक्यता आहे.

 बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव

विशेषतः कोलेटोट्रिकम (पानांवरील काळी पिळे) याचा प्रादुर्भाव वाढला आहे, ज्यामुळे:

• पाती सुकणे
• झाडांची वाढ मर्यादित
• कंद आकार लहान

यामुळे बाजारात येणाऱ्या मालाची गुणवत्ता आणि भाव दोन्ही कमी होणार.

 लागत खर्च दुप्पट – शेतकरी आर्थिक दबावात

या हंगामात:

• पीक संरक्षण खर्च वाढला
• खत व औषधे दुपटीने लागली
• काही शेतकऱ्यांनी दुबारा लागवड केली
• शेतमजुरी व मशागतीचा खर्च वाढला

यामुळे शेतकरी आर्थिक अडचणीत येत आहेत.

उत्पादन घटण्याची शक्यता स्पष्ट

नुकसान, रोगराई आणि दुबार लागवडीमुळे:

• उत्पादन लक्षणीय घटणार
• बाजारात लेट खरीप कांदा कमी प्रमाणात येणार
• दर वाढण्याची शक्यता निर्माण

शेवटची नोंद

लेट खरीप कांदा लागवडीत वाढ झाली असली तरी हवामानाने घात केल्याने शेतकऱ्यांची परिस्थिती बिकट झाली आहे. तालुकानिहाय आकड्यांवरून स्पष्ट होते की नाशिक विभागात 40% पेक्षा अधिक क्षेत्र बाधित झाले आहे. पुढील हंगामासाठी शेतकऱ्यांनी योग्य योजना, रोग नियंत्रण उपाय आणि पाणी व्यवस्थापन यावर भर देणे गरजेचे आहे.