मागेल त्याला सौर कृषी पंप योजना: फक्त 10% रक्कम भरून शेतकऱ्यांना संपूर्ण सौर पंप संच

महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी मोठा दिलासा देणारी आणि शेतीत ऊर्जा स्वावलंबन घडवणारी “मागेल त्याला सौर कृषी पंप योजना” सध्या मोठ्या प्रमाणावर चर्चेत आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना सौर कृषी पंप संचासाठी फक्त 10 टक्के रक्कम भरावी लागते, तर उर्वरित खर्च केंद्र व राज्य सरकारकडून अनुदानाच्या स्वरूपात दिला जातो.

डिझेल व महागड्या विजेवरील अवलंबित्व कमी करून दिवसा हमखास सिंचन सुविधा उपलब्ध करून देणे, हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे.

योजना कोण चालवते?

ही योजना महाराष्ट्र सरकार राबवत असून ती पुढील नावांनी ओळखली जाते—

• मागेल त्याला सौर कृषी पंप योजना

• मुख्यमंत्री सौर कृषी पंप योजना

योजनेची अंमलबजावणी महावितरण (MSEDCL) मार्फत करण्यात येते. राज्य सरकारचे उद्दिष्ट टप्प्याटप्प्याने १० लाख ऑफ-ग्रिड सौर कृषी पंप बसवण्याचे आहे.

फक्त 10% रक्कम म्हणजे नेमके काय?

या योजनेत सौर पंपाची एकूण किंमत जास्त असली तरी शेतकऱ्यांवरील आर्थिक भार अत्यंत कमी करण्यात आला आहे.

• सर्वसाधारण (ओपन) प्रवर्गातील शेतकरी

  • शेतकरी हिस्सा: सुमारे 10%

  • उर्वरित खर्च: सरकारकडून 90% अनुदान

• अनुसूचित जाती / जमातीतील शेतकरी

  • काही प्रकरणांत शेतकरी हिस्सा फक्त 5%

  • उर्वरित खर्च पूर्णपणे शासनाकडून

यामुळे अल्पभूधारक आणि मध्यम शेतकऱ्यांनाही सौर पंप घेणे शक्य झाले आहे.

अनुदानाचा ढाचा कसा आहे?

या योजनेत अनुदान खालीलप्रमाणे दिले जाते—

• केंद्र सरकारकडून सुमारे 30%

• महाराष्ट्र राज्य सरकारकडून सुमारे 60%

• शेतकरी हिस्सा 10% किंवा त्याहून कमी

एकत्रित अनुदान साधारण 90% पर्यंत जाते.

सौर कृषी पंपाचे प्रमुख फायदे

सौर पंप बसवल्यानंतर शेतकऱ्यांना अनेक दीर्घकालीन फायदे मिळतात—

•  दिवसा हमखास वीज उपलब्ध

•  वीज बिल जवळजवळ शून्य

•  कमी देखभाल खर्च

•  5 वर्षांची वॉरंटी

•  पर्यावरणपूरक व शाश्वत शेती

•  नैसर्गिक आपत्तीसाठी विमा संरक्षण

•  सिंचन खर्चात मोठी बचत

•  उत्पादन व उत्पन्नात वाढ

अर्ज कसा करायचा?

पात्र शेतकऱ्यांनी ऑनलाईन पद्धतीने अर्ज करायचा आहे—

1. महावितरणच्या अधिकृत सौर कृषी पंप पोर्टलला भेट द्या

2. वैयक्तिक माहिती, शेतजमीन व पाण्याच्या स्त्रोताची माहिती भरा

3. आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा

4. शेतकरी हिस्सा (10% / 5%) भरा

5. अर्ज सबमिट करा

 काही प्रकरणांत वीज जोडणीसाठी पूर्वी पैसे भरलेले (Paid Pending) किंवा दीर्घकाळ प्रतीक्षेत असलेले शेतकरी प्राधान्याने निवडले जातात.

महाराष्ट्र देशात आघाडीवर

सौर कृषी पंप बसवण्यात महाराष्ट्र राज्य देशात आघाडीवर आहे. अलीकडील अहवालांनुसार—

• एका महिन्यात 45,000 पेक्षा जास्त सौर पंप बसवले गेले

• राज्याने या योजनेत राष्ट्रीय पातळीवर विक्रम नोंदवले आहेत

यामुळे महाराष्ट्र सौर शेती क्षेत्रात रोल मॉडेल ठरत आहे.

शेतकऱ्यांसाठी योजनेचे महत्त्व

या योजनेमुळे—

• विजेअभावी होणारे पीक नुकसान कमी होते

• डिझेल खर्च पूर्णपणे वाचतो

• शेती अधिक किफायतशीर बनते

• शेतकऱ्यांचे उत्पन्न स्थिर होते

ही योजना केवळ अनुदानापुरती मर्यादित नसून शेतीतील ऊर्जा स्वावलंबनाचा मजबूत पाया आहे.

निष्कर्ष

मागेल त्याला सौर कृषी पंप योजना ही महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी क्रांतिकारी ठरत आहे.
फक्त 10% रक्कम भरून संपूर्ण सौर पंप संच मिळत असल्याने शेतकऱ्यांना—

• कायमस्वरूपी सिंचन सुविधा

• कमी खर्चात शेती

• आणि शाश्वत भवितव्य

यांचा मार्ग मोकळा झाला आहे.