महाराष्ट्र सौर कृषी पंप योजना 2025: १० हजार कोटी कर्ज मंजूर, १० लाख सौर पंप बसवणीचा महाप्रकल्प सुरू

महाराष्ट्र सरकारने राज्यातील सिंचनव्यवस्थेला स्वयंपूर्ण करण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांना विजेच्या बिलापासून मुक्त करण्यासाठी सौर कृषी पंपांचा जगातील सर्वात मोठा प्रकल्प राबवण्याची घोषणा केली आहे.
या अंतर्गत सरकारने १० हजार कोटी रुपयांचे कर्ज मंजूर केले असून, पुढील वर्षी तब्बल १० लाख सौर कृषी पंप बसवण्याचे उद्दिष्ट निश्चित केले आहे.

हा प्रकल्प लागू झाल्यानंतर राज्यातील शेतीक्षेत्रात मोठा बदल घडणार आहे.

 मुख्यमंत्री/उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांची घोषणा

• पुढील वर्षी १० लाख सौर पंप बसवले जाणार.
• शेतकऱ्यांसाठी स्वतंत्र १६,000 मेगावॅट सौर ऊर्जा निर्मिती क्षमता उभारली जाणार.
• यापैकी जवळपास ३,000 मेगावॅट प्रकल्प आधीच कार्यान्वित झाले आहेत.

ही घोषणा महाराष्ट्रातील शेतीला दीर्घकालीन ऊर्जासुरक्षा देणारा एक ऐतिहासिक निर्णय मानला जात आहे.

 १० हजार कोटी कर्ज: शेतकऱ्यांना कसा फायदा होणार?

कर्ज मंजूर झाल्यानंतर प्रकल्पाला मोठी आर्थिक गती मिळणार आहे. त्यामुळे—

 1) २५ वर्षे विजेचे बिल शून्य

सौर पॅनलद्वारे वीज निर्मिती होणार असल्यामुळे शेतकऱ्यांना २५ वर्षे नियमित बिल भरण्याची गरज नाही.

 2) २४ तास पाणी उपलब्ध

सौर पंप दिवसा चालतात, त्यामुळे:

• सिंचन अधिक लवचिक
• पिकांची वाढ जलद
• उत्पादनक्षमता वाढ

 3) दरवर्षी २–३ पिकांऐवजी ३–४ पिके घेण्याची संधी

 4) १ लाख नवीन रोजगार संधी

सौर प्रकल्प, देखभाल, बसवणी, तांत्रिक सेवा यामुळे ग्रामीण भागात मोठ्या प्रमाणात रोजगार निर्माण होणार आहे.

गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्ड: महाराष्ट्राचा ऐतिहासिक पराक्रम

महाराष्ट्राने “मागेल त्याला सौर कृषी पंप” योजनेअंतर्गत एका महिन्यात ४५,९११ सौर पंप बसवून जागतिक विक्रम केला आहे.

जिल्हानिहाय ठळक मुद्दे:

• मराठवाडा : २७,००० सौर पंप
• छत्रपती संभाजीनगर : १४,०००+ सौर पंप

गिनीज बुकने अधिकृत प्रमाणपत्रही दिले आहे.

 कुसुम योजनेतील महाराष्ट्राचा 65% वाटा

केंद्राच्या PM-KUSUM योजनेअंतर्गत:

• देशातील मंजूर ९.५ लाख पंपांपैकी
• ७ लाख पंप महाराष्ट्रात बसवले गेले आहेत

म्हणजेच देशातील सर्वाधिक कामगिरी महाराष्ट्राची आहे.

 वीजदर कमी करण्याचे सरकारचे नियोजन

सध्या दरवर्षी वीजदर ९% ने वाढतो, परंतु आता सरकारचे उद्दिष्ट:

 पुढील ५ वर्षे दरवर्षी ३% ने वीजदर कमी करण्याचे
 मोठ्या प्रमाणावर सौर प्रकल्प उभारून ऊर्जा खर्चात बचत करणे

हे धोरण कृषी आणि ग्रामीण विकासासाठी महत्त्वपूर्ण ठरेल.

 या प्रकल्पामुळे कसा बदल घडेल?

 शेतकऱ्यांसाठी फायदे

• सिंचनात स्वावलंबन
• विजेची बचत
• पिकांचे वेळेवर पाणी
• उत्पादन वाढ
• थकीत वीजबिलाचा प्रश्न संपुष्टात
• पर्यावरणीय फायदे
• कार्बन उत्सर्जन कमी
• ग्रीडवरील ताण कमी
• ऊर्जानिर्मितीत हरित क्रांती

 निष्कर्ष

महाराष्ट्रातील १० हजार कोटी सौर कृषी पंप प्रकल्प हा देशातील सर्वात मोठा आणि ऐतिहासिक उपक्रम आहे.
यामुळे:

• शेतकऱ्यांचे ऊर्जेखर्च कमी होणार
• पर्यावरणस्नेही शेती वाढणार
• ग्रामीण रोजगार वाढणार
• सिंचनात स्थिरता येणार

हा प्रकल्प महाराष्ट्रात सौर ऊर्जेची नवी क्रांती घडवेल, असे निश्चितच म्हणता येईल.