महाराष्ट्रात १५४ साखर कारखान्यांचा गाळप सुरू; कोल्हापूर विभाग साखर उताऱ्यात अव्वल!

महाराष्ट्रातील २०२५-२६ चा ऊस गाळप हंगाम जोमात सुरू झाला असून, राज्यातील तब्बल १५४ साखर कारखान्यांनी गाळपाला सुरुवात केली आहे. यंदाच्या हंगामात साखर उतारा (Sugar Recovery) राज्यात सरासरी ७.५% ते ७.८% दरम्यान नोंदवला जात आहे. विशेष म्हणजे, कोल्हापूर विभाग पुन्हा एकदा सर्वाधिक साखर उताऱ्यासह पहिल्या क्रमांकावर आहे.

 यंदाचा ऊस गाळप हंगाम: आकडेवारी थोडक्यात

• एकूण सुरू झालेले कारखाने: १५४
• एकूण गाळप: १५१.७७ लाख मेट्रिक टन ऊस
• साखर उत्पादन: ११५.९२ लाख क्विंटल
• राज्यातील सरासरी साखर उतारा: ७.६४% ते ७.८%
• मागील वर्षाच्या तुलनेत: साखर उतारा किंचित जास्त

ही आकडेवारी पाहता, यंदाचा साखर हंगाम उत्पादनाच्या दृष्टीने समाधानकारक दिसत आहे.

 कोणत्या विभागाचा उतारा सर्वाधिक?

साखर आयुक्तालयाने दिलेल्या माहितीनुसार:

 १. कोल्हापूर विभाग — सुमारे ८.५% उतारा

कोल्हापूर विभाग नेहमीप्रमाणे यंदाही सर्वाधिक उतारा नोंदवत आघाडीवर आहे. येथील हवामान, ऊस जाती, सिंचन व्यवस्था आणि शेतीत वापरल्या जाणाऱ्या सुधारित तंत्रज्ञानामुळे उतारा उत्तम मिळत आहे.

 २. पुणे विभाग — स्थिर आणि चांगला उतारा

पुणे विभागातही मागील वर्षांच्या तुलनेत उताऱ्यात सुधारणा दिसून आली आहे.

इतर विभाग

मराठवाडा व विदर्भातील काही भागांमध्ये पावसाचे अनियमित प्रमाण, पाण्याची कमतरता आणि उसाचे वयोगट यामुळे उताऱ्यात थोडी घट किंवा स्थिरता दिसत आहे.

 साखर उतारा चांगला—पण काय परिणाम?

उतारा म्हणजे १०० किलो उसातून मिळणारी साखरेची मात्रा.
उतारा जितका जास्त, तितका:

• कारखान्यांचा नफा वाढतो
• शेतकऱ्यांना FRP वेळेत मिळण्याची शक्यता वाढते
• हंगाम वेळेत चालू शकतो
• राज्यातील एकूण साखर उत्पादन मजबूत होते

 महाराष्ट्रातील साखर उद्योगाची सद्यस्थिती

• देशातील साखर उत्पादनात महाराष्ट्राचा नेहमीच मोठा वाटा असतो.
• यंदा इथेनॉल ब्लेंडिंग धोरणामुळे उसाच्या मागणीत वाढ झाली आहे.
• गाळप सुरू असलेल्या कारखान्यांपैकी बहुतेकांनी FRP देयकांचे प्रारंभिक भुगतान केले आहे, तर काही कारखान्यांना अद्यापही देयके प्रलंबित आहेत.

 शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे

• उतारा चांगला असल्यास FRP भुगतान अधिक स्थिर राहते.
• जास्त उतारा मिळवण्यासाठी योग्य वयाचा ऊस, पाण्याचे व्यवस्थापन आणि संतुलित खत व्यवस्थापन महत्त्वाचे.
• कारखान्यांची गाळप क्षमता आणि देयक स्थिती जाणून घेणे फायदेशीर.

 निष्कर्ष

२०२५-२६ च्या ऊस हंगामात महाराष्ट्रातील साखर उतारा चांगल्या पातळीवर सुरू असून, कोल्हापूर विभाग पुन्हा एकदा राज्याचे नेतृत्व करत आहे. राज्यातील एकूण गाळप, साखर उत्पादन आणि सरासरी उतारा यंदा सकारात्मक संकेत देत असून, हंगाम पुढेही मजबूत राहण्याची शक्यता आहे.