ऊस लागवडीत या जिल्ह्याची आघाडी कायम!
12-11-2025

ऊस लागवडीत या जिल्ह्याची आघाडी कायम!
Sugarcane Farming | Nandurbar News:
खानदेशात यंदाही ऊस लागवडीत नंदुरबार जिल्हा आघाडीवर राहणार आहे. यंदा जिल्ह्यात ऊस लागवड १६ ते १८ हजार हेक्टरपर्यंत होऊ शकते, असा अंदाज कृषी विभागाने वर्तवला आहे. त्यात शहादा तालुका सर्वाधिक ८ ते ९ हजार हेक्टरवर ऊस लागवडीत पुढे आहे.
खानदेशात यंदा पावसाचे प्रमाण समाधानकारक असल्याने ऊस लागवडीत घट झालेली नाही. मागील दोन-तीन हंगामांपासून ऊस क्षेत्र टिकून आहे.
🚜 पिकांतील हानीमुळे उसाकडे कल
कापूस, पपई आणि केळी पिकात नुकसान होत असल्याने अनेक शेतकरी आता ऊस लागवडीकडे वळत आहेत. ऊस पीक तुलनेने कमी जोखमीचे आणि जास्त टिकाऊ असल्याने शेतकऱ्यांची पसंती कायम आहे.
तसेच पाण्याची उपलब्धता लक्षात घेता बहुतांश बागायतदार शेतकऱ्यांनी पूर्वहंगामी आणि सुरू हंगामातील उसाची लागवड करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
🌱 बेण्यासाठी मध्य प्रदेश आणि गुजरातला पसंती
नंदुरबारमधील अनेक शेतकरी ऊस बियाण्यासाठी मध्य प्रदेश आणि गुजरातमधून बेणे आणत आहेत. काहीजण स्थानिक रोपवाटिकांतून ऊस रोपे खरेदी करीत आहेत. स्थानिक दर्जेदार उसाच्या जातींच्या बेण्यांनाही चांगली मागणी आहे.
खानदेशातील जळगाव जिल्ह्यात ऊस लागवड सुमारे १२ ते १४ हजार हेक्टरपर्यंत होण्याचा अंदाज वर्तवला जात आहे.
🌾 शहादा तालुक्याची आघाडी कायम
शहादा तालुका गेल्या काही वर्षांपासून खानदेशातील सर्वाधिक ऊस लागवड करणारा तालुका म्हणून ओळखला जातो. काही वर्षांपूर्वी या तालुक्यात ऊस लागवड क्षेत्र चार ते सहा हजार हेक्टरदरम्यान होते; मात्र सध्याच्या हंगामात ते आठ ते नऊ हजार हेक्टरवर पोहोचले आहे.
शेतीमालाला मिळणारे कमी दर, मजुरांची टंचाई आणि इतर पिकांतील तोटा पाहता अनेक शेतकऱ्यांनी ऊस लागवडीस प्राधान्य दिले आहे.
💧 कमी खर्चिक आणि स्थिर पीक
ऊस हे कमी खर्चिक आणि तुलनेने सोपे व्यवस्थापन असलेले पीक मानले जाते. या पिकाला कीटकनाशकांची फवारणी कमी लागते आणि मजुरी खर्चही तुलनेने कमी असतो.
मुबलक पाणी असलेल्या भागातील शेतकरी सुधारित जातींच्या बियाण्यांचा वापर करून ऊस लागवड वाढवत आहेत. अनेक कारखाने आणि रोपवाटिकाचालक शेतकऱ्यांना उच्च दर्जाचे बेणे उपलब्ध करून देत आहेत.
🏭 नंदुरबारमध्ये सर्वाधिक साखर कारखाने
नंदुरबार जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना ऊस तोडणीसंबंधी मोठ्या अडचणी येत नाहीत. येथे तीन साखर कारखाने गतीने ऊस तोडणी करतात, तसेच गुजरात व मध्य प्रदेशातील कारखानेही या भागातून ऊस खरेदी करतात.
तळोदा, शहादा आणि नवापूर भागात पाण्याची मुबलकता असल्याने ऊस उत्पादन वाढत आहे. मजुरांची टंचाई असूनही शेतकरी ऊस लागवड कमी करण्यास तयार नाहीत, कारण इतर पिकांच्या तुलनेत जोखीम कमी आणि परतावा स्थिर आहे.
ऊस लागवडीत नंदुरबार जिल्ह्याची आघाडी कायम राहण्याची चिन्हे दिसत आहेत. शहादा तालुका यामध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावत असून, पाण्याची उपलब्धता आणि सुधारित बियाण्यांच्या वापरामुळे खानदेशातील ऊस क्षेत्र वाढण्याची शक्यता आहे.
राज्यातील ऊस लागवडीचा केंद्रबिंदू म्हणून नंदुरबारची ओळख पुढील काही हंगामात अधिक मजबूत होईल, असा अंदाज व्यक्त केला जात आहे.