रब्बी हंगाम पीक स्पर्धा 2025–26 : पात्रता, कागदपत्रे, अर्ज प्रक्रिया आणि बक्षिसे
29-11-2025
रब्बी हंगाम पीक स्पर्धा 2025–26 : पात्रता, अर्ज प्रक्रिया, बक्षिसे व संपूर्ण मार्गदर्शक
महाराष्ट्रात दरवर्षी रब्बी हंगामात पिकांचे उत्पादन, तंत्रज्ञान आणि उत्कृष्ट शेती पद्धती प्रोत्साहित करण्यासाठी रब्बी हंगाम पीक स्पर्धा आयोजित केली जाते. या स्पर्धेत राज्यातील हजारो प्रगतिशील शेतकरी सहभागी होतात आणि तालुका ते राज्य स्तरावर आकर्षक बक्षिसे जिंकण्याची मोठी संधी मिळते.
या वर्षीची स्पर्धा ज्वारी, गहू, हरभरा, करडई आणि जवस या प्रमुख रब्बी पिकांसाठी जाहीर केली आहे.
या लेखात आपण तिची पात्रता, अर्ज प्रक्रिया, आवश्यक कागदपत्रे, बक्षिसे आणि शेवटची तारीख — सर्व माहिती एकाच ठिकाणी जाणून घेणार आहोत.
रब्बी पीक स्पर्धेचा उद्देश काय?
रब्बी हंगामातील उत्पादनवाढ आणि गुणवत्तावाढ प्रोत्साहित करणे
नवीन तंत्रज्ञान, सुधारित बियाणे आणि वैज्ञानिक शेती पद्धतींचा प्रसार
उत्कृष्ट शेती करणाऱ्या शेतकऱ्यांचा गौरव
जिल्हा व राज्य पातळीवर दर्जेदार कृषी उत्पादन वाढवणे
स्पर्धेसाठी पात्र रब्बी पिके
या ५ पिकांसाठी स्पर्धा घेतली जाते:
ज्वारी
गहू
हरभरा
करडई
जवस (लिनसीड)
पात्रता अटी (Eligibility)
शेतकऱ्याच्या नावावर स्वतःची जमीन असणे आवश्यक
जमीन तो स्वतः कसत असणे आवश्यक
एकापेक्षा जास्त पिकांसाठी भाग घेऊ शकता (प्रत्येकासाठी स्वतंत्र अर्ज)
संबंधित पिकाखाली किमान 40 आर (0.40 हेक्टरच्या आसपास) सलग क्षेत्र पेरलेले असणे गरजेचे
आवश्यक कागदपत्रे
अर्ज करताना पुढील कागदपत्रे जोडावी:
विहित नमुन्यातील अर्ज (प्रपत्र-अ)
अर्ज शुल्क भरल्याचे चलन
७/१२ आणि ८अ उतारा
चिन्हांकित नकाशा (7/12 वरील क्षेत्राचा)
जात प्रमाणपत्र (फक्त आदिवासी गटासाठी)
अर्ज शुल्क किती?
सर्वसाधारण गट: ₹300 प्रति पीक
आदिवासी गट: ₹150 प्रति पीक
अर्जाची शेवटची तारीख
३१ डिसेंबर २०२५ पर्यंत अर्ज स्वीकारले जातील.
स्पर्धेत भाग घेऊ इच्छिणाऱ्या शेतकऱ्यांनी वेळेत अर्ज करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
बक्षिसांची संरचना (Taluka → District → State Level)
| स्तर | प्रथम बक्षिस | द्वितीय बक्षिस | तृतीय बक्षिस |
| तालुका स्तर | ₹5,000 | ₹3,000 | ₹2,000 |
| जिल्हा स्तर | ₹10,000 | ₹7,000 | ₹5,000 |
| राज्य स्तर | ₹50,000 | ₹40,000 | ₹30,000 |
राज्यस्तरावरील बक्षिसे प्रतिष्ठेची असून, उत्कृष्ट उत्पादन व नवीन तंत्रज्ञान वापरणाऱ्या शेतकऱ्यांना गौरविण्यात येते.
अर्ज कुठे करायचा?
अर्ज प्रत्यक्ष किंवा पोस्टाद्वारे खालील कार्यालयांमध्ये जमा करता येतो:
सहाय्यक कृषी अधिकारी कार्यालय
मंडळ कृषी अधिकारी कार्यालय
तालुका कृषी अधिकारी कार्यालय
सविस्तर नियमावली येथे उपलब्ध आहे:
www.krishi.maharashtra.gov.in
शेतकऱ्यांनी कोणत्या गोष्टींवर लक्ष द्यावे?
पिकाची गुंठ्यावरील नोंद व चिन्हांकित नकाशा अचूक असावा
तणनियंत्रण, खत व्यवस्थापन आणि पाण्याचे शास्त्रीय नियोजन
नवीन तंत्रज्ञान, सुधारित बियाणे, पेरणी पद्धती यांचा वापर
स्पर्धेसाठी शेतात स्वच्छता आणि योग्य नोंदवही ठेवणे
निष्कर्ष — रब्बी पिकांसाठी मोठी संधी
रब्बी हंगाम पीक स्पर्धा ही केवळ बक्षिसे जिंकण्यासाठी नसून,
शेतकऱ्यांनी सुधारित शेती तंत्रज्ञान स्वीकारून उत्पादनक्षमता वाढवण्याची संधी आहे.
जास्तीत जास्त शेतकऱ्यांनी या स्पर्धेत सहभागी होऊन आपले कौशल्य राज्य पातळीवर दाखवावे, हीच अपेक्षा
