सोयाबीनने दाखवली ताकद! या राज्यात ठरला अव्वल, पहा सविस्तर माहिती..
23-06-2025

सोयाबीनने दाखवली ताकद! या राज्यात ठरला अव्वल, पहा सविस्तर माहिती..
सन २०२४-२५ या कृषी वर्षात बीज प्रमाणीकरण उपक्रमात शेतकऱ्यांचा मोठ्या प्रमाणावर सहभाग दिसून आला. खरीप आणि रब्बी हंगामात यशस्वी रित्या राबविण्यात आलेल्या या योजनेतून बुलढाणा जिल्ह्यात ५,४९,४४५ क्विंटल बीजांचे उत्पादन झाले. या यशस्वी उपक्रमामुळे जिल्ह्याने बीजोत्पादनाच्या बाबतीत राज्यात आघाडीचा टप्पा गाठला आहे.
खरीप हंगाम: सोयाबीनचा निर्विवाद दबदबा:
खरीप हंगामात ९,८१९ शेतकऱ्यांनी २३ हजार ४७२.९५ हेक्टर क्षेत्रावर बीजोत्पादन केले. त्यातून मिळालेले ५.३९ लाख क्विंटल बीज हे जवळपास संपूर्णपणे सोयाबीन पिकावर आधारित होते.
- सोयाबीन शेतकरी – ९,५६०
- एकूण लागवड क्षेत्र – २३,१०४ हेक्टर
- सरासरी उत्पादन – २३ क्विंटल/हे.
इतर खरीप पिकांचे योगदान:
पीक | शेतकरी | क्षेत्र (हे.) | उत्पादन (क्विंटल) |
---|---|---|---|
उडीद | ८३ | १०३ | १,२११ |
मूग | ४३ | ४० | ४३५ |
तूर | १२३ | २१८.९४ | २,९०५ |
कापूस | ८ | ०.६० | ५७ |
कांदा | ३ | ५.६१ | ५७ |
ताग | १ | ०.८० | ३ |
रब्बी हंगामातही उत्साह कायम:
रब्बी हंगामात काहीसा कमी सहभाग दिसून आला, तरीही २०३ शेतकऱ्यांनी २९९.१० हेक्टर क्षेत्रात बीजोत्पादन करून १०,१९९ क्विंटल उत्पादन नोंदवले.
रब्बी हंगामातील प्रमुख पिके:
पीक | शेतकरी | क्षेत्र (हे.) | उत्पादन (क्विंटल) |
---|---|---|---|
गहू | १४९ | २६३.७ | ९,८८२ |
कांदा | ३८ | ३ | ९९ |
रब्बी ज्वारी | – | ३.२ | ४८ |
मोहरी, राजमा, करडई | – | १७० | – |
शाश्वत शेतीकडे दिशादर्शक पाऊल:
या योजनेमागील उद्दिष्ट म्हणजे शेतकऱ्यांना प्रमाणित, उच्च दर्जाचे आणि स्थानिक हवामानाला अनुरूप बीज उपलब्ध करून देणे. कृषी विभाग, बीजप्रक्रिया केंद्रे आणि शेतकऱ्यांचा सहकार्यात्मक सहभाग यामुळे हे उद्दिष्ट मोठ्या प्रमाणावर साध्य झाले.
या उपक्रमामुळे बुलढाणा जिल्ह्याची बीजोत्पादनात स्वयंपूर्णता वाढली असून भविष्यात अधिक क्षेत्र आणि शेतकऱ्यांना यामध्ये सहभागी करून घेतल्यानंतर उत्पादनाचा टक्का अधिक वाढण्याची शक्यता आहे.
महत्त्वाचे मुद्दे:
- बुलढाणा जिल्हा बीज उत्पादनात आघाडीवर
- सोयाबीनचा ९७% वाटा – राज्यात सर्वोच्च
- खरीप आणि रब्बी दोन्ही हंगामात मोठे उत्पादन
- शाश्वत शेतीसाठी शेतकऱ्यांचा वाढता सहभाग
निष्कर्ष:
बुलढाणा जिल्ह्याचा हा उपक्रम हा अन्य जिल्ह्यांसाठी दिशादर्शक ठरणारा आहे. बीज प्रमाणीकरण आणि उच्च दर्जाचे बीज हे केवळ उत्पादन नाही, तर शाश्वत आणि फायदेशीर शेतीकडे वाटचाल करण्याचे साधन आहे.