उन्हाळ्यात दूध उत्पादन वाढवण्यासाठी हे सोपे उपाय वापरा…!

उन्हाळ्याच्या कठीण हवामानात जनावरांचे दूध उत्पादन घटते. चाऱ्याची टंचाई आणि अती उष्णतेमुळे जनावरांच्या आरोग्यावर प्रतिकूल परिणाम होतो. त्यामुळे दूध उत्पादन टिकवून ठेवण्यासाठी आणि वाढवण्यासाठी योग्य उपाय योजना करणे गरजेचे आहे. योग्य आहार आणि व्यवस्थापन पद्धतींचा अवलंब केल्यास उन्हाळ्यातही दूध उत्पादन सुधारता येऊ शकते.

दूध उत्पादन वाढवण्यासाठी प्रभावी उपाय:

आहारात योग्य बदल करा:

• उन्हाळ्यात हिरव्या चाऱ्याची कमतरता भासल्यास जनावरांच्या आहारात योग्य प्रमाणात बदल करणे गरजेचे आहे.
• कोरड्या चाऱ्याचे प्रमाण नियंत्रित ठेवून पशुखाद्याचा समावेश करावा.
• संतुलित आहारामुळे जनावरांचे आरोग्य सुधारते आणि दूध उत्पादन वाढते.
• शुष्क पदार्थांचे प्रमाण वाढवल्यास एक ते दीड लिटरपर्यंत दूध उत्पादनात वाढ होऊ शकते.

(टीप: सर्व शेतमालाचे जिल्ह्यानुसार व सर्व बाजार समितीचे बाजारभाव खालील लिंक वर पाहायला मिळतील👇🏻)
https://www.krushikranti.com/bajarbhav

उर्जेचा पुरवठा वाढवा:

• दूध उत्पादन सुधारण्यासाठी आहारात ऊर्जायुक्त पदार्थ वाढवणे आवश्यक आहे.
• स्निग्ध पदार्थ आणि बायपास फॅटचा योग्य प्रमाणात वापर करावा.
• बायपास फॅटच्या सेवनामुळे शरीरात उष्णतेचा ताण कमी होतो आणि कार्यक्षमता वाढते.
• आहारातील फॅटचे प्रमाण ५-७% च्या मर्यादेत असावे.

चाऱ्याचा योग्य प्रकारे वापर करा:

• हिरव्या व कोरड्या चाऱ्याचे संतुलन राखणे महत्त्वाचे आहे.
• पशुखाद्य, पेंडी आणि पोषणयुक्त घटकांचा योग्य समावेश करावा.
• चारा थोड्या थोड्या वेळाने देणे आणि थंड वातावरणात खाण्यास देणे फायदेशीर ठरते.
• हिरव्या चाऱ्याची कुट्टी करून वाळलेल्या चाऱ्यात मिसळून दिल्यास पचनशक्ती सुधारते.

फॅटचे प्रमाण संतुलित ठेवा:

• उन्हाळ्यात आहारातील फॅटचे प्रमाण नियंत्रित ठेवणे आवश्यक आहे.
• तेलबियांचा समावेश ३०-४०% च्या दरम्यान असावा.
• बायपास फॅटचा प्रमाण १५-३०% असावा, यामुळे दूध उत्पादनात सुधारणा होते.

उष्णतेचा प्रभाव कमी करा:

• उन्हाळ्यात उष्णतेचा ताण टाळण्यासाठी सावली आणि स्वच्छ पाण्याची व्यवस्था करावी.
• जनावरांना पुरेसे थंड पाणी आणि गुळसर जागेत विश्रांतीसाठी जागा उपलब्ध करून द्यावी.
• गरम हवामानात दूध उत्पादन कमी होऊ नये यासाठी योग्य व्यवस्थापन आवश्यक आहे.

निष्कर्ष:

उन्हाळ्यात जनावरांचे दूध उत्पादन टिकवण्यासाठी आणि वाढवण्यासाठी संतुलित आहार, ऊर्जा पुरवठा, चारा व्यवस्थापन आणि उष्णतेपासून संरक्षण यावर भर देणे आवश्यक आहे. योग्य उपाययोजनांमुळे दूध उत्पादन वाढू शकते आणि जनावरांचे आरोग्य टिकवले जाऊ शकते.