येणारा हिवाळा रब्बी पिकांसाठी धोकादायक ठरणार का? - ला नीना 2025 भविष्यवाणी

रब्बी पिकांसाठी थंडी फायदेशीर असते, पण जास्त थंडी पिकांचे नुकसान करू शकते. यंदा ‘ला नीना’ या हवामान घटनेमुळे भारतात नेहमीपेक्षा अधिक थंडी पडण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे भारतीय कृषी संशोधन परिषद (ICAR) रब्बी पिकांवर होणारा परिणाम अभ्यासणार आहे.

रब्बी पिकांचे महत्त्व - रब्बी हंगाम 2025

• रब्बी हंगाम ऑक्टोबर ते एप्रिलपर्यंत असतो.

• या काळात गहू, कडधान्ये, तेलबिया आणि ज्वारीसारखी पिके घेतली जातात.

• भारताच्या एकूण धान्य उत्पादनात रब्बी हंगामातील गहू व कडधान्यांचा वाटा जवळपास ४५% आहे.

• त्यामुळे या पिकांवर थंडीचा परिणाम थेट अन्नसुरक्षा आणि अर्थव्यवस्थेवर होतो.

‘ला नीना’ म्हणजे काय? - जास्त थंडीचा शेतीवर परिणाम

• ‘ला नीना’चा अर्थ स्पॅनिशमध्ये "छोटी मुलगी" असा होतो.

• ही हवामान घटना तेव्हा घडते, जेव्हा प्रशांत महासागरातील समुद्राचे पाणी असामान्यपणे थंड होते.

• भारतात याचा परिणाम बहुतेक वेळा कडाक्याची थंडी व जास्त पावसाच्या स्वरूपात दिसतो.

संभाव्य परिणाम - ला नीना परिणाम भारत

• फायदे: जास्त थंडी व पावसामुळे जमिनीत ओलावा टिकतो, ज्यामुळे पिकांना पाणी मिळते.

• तोटे:

  • काही भागांत जास्त पावसामुळे पाणी साचून पिकांचे नुकसान होऊ शकते.

  • थंडीमुळे उत्पादन कमी होऊ शकते.

  • कापणी उशिरा होण्याची शक्यता असते.

विशेषतः पंजाब, हरियाणा आणि उत्तर प्रदेश या राज्यांतील पिकांवर जास्त परिणाम होण्याची शक्यता तज्ज्ञांनी व्यक्त केली आहे.

पुढची पावले - भारतीय हवामान विभाग अंदाज

भारतीय हवामान विभाग (IMD) ने सांगितले की ऑक्टोबर-डिसेंबर २०२५ दरम्यान ‘ला नीना’ स्थिती विकसित होऊ शकते. त्याबाबतचा अधिकृत अंदाज ३० सप्टेंबर किंवा १ ऑक्टोबर रोजी जाहीर होणार आहे.

थंडीमुळे पिकांचे नुकसान

थोडक्यात, यंदा हिवाळा नेहमीपेक्षा थंड पडण्याची शक्यता आहे. ही थंडी रब्बी पिकांसाठी काही ठिकाणी फायदेशीर तर काही ठिकाणी नुकसानकारक ठरू शकते.